اقتصاد محیط زیست
سمانه باقری
چکیده
مقدمه: با توجه به اینکه کشور ایران جزء ده کشور بیشترین انتشار آلودگی است، پس پژوهش در این زمینه ضرورت مییابد هدف کشورها رشد اقتصادی بالا همراه با عدم انتشار آلودگی است. تخریب محیط زیست و تغییر اقلیم و آب و هوا از مشکلات همه کشورها است. عده ای بر این باورند که رشد اقتصادی منجر به تخریب محیط زیست می‌شود و عده‌ای دیگر این نظریه را ...
بیشتر
مقدمه: با توجه به اینکه کشور ایران جزء ده کشور بیشترین انتشار آلودگی است، پس پژوهش در این زمینه ضرورت مییابد هدف کشورها رشد اقتصادی بالا همراه با عدم انتشار آلودگی است. تخریب محیط زیست و تغییر اقلیم و آب و هوا از مشکلات همه کشورها است. عده ای بر این باورند که رشد اقتصادی منجر به تخریب محیط زیست می‌شود و عده‌ای دیگر این نظریه را نمی‌پذیرند. توسعه پایدار به این معنی است که نسل امروز باید نیازهای خود را بدون به خطر انداختن نسل بعدی، فراهم سازد. امروزه کشورها برای رسیدن به توسعه پایدار می‌کوشند که علاوه بر رشد اقتصادی، تخریب محیط زیست را به حداقل برسانند. برای رسیدن به این هدف، معاهده‌های بین‌المللی بین کشورهای جهان منعقد شده است. بسیاری سازمان‌های محافظت از محیط‌زیست تأسیس شد. یکی از بحث‌های طولانی بین اقتصاددانان مصرف انرژی است. از یک سو به دلیل رشد اقتصادی و تولید کالاها ، مصرف انرژی مورد نیاز است و از سوی دیگر آلودگی ناشی از مصرف این انرژی به آلودگی محیط زیست و نغییر اقلیم در کشورها دامن می‌زند. کشور ایران به دلیل اینکه یک کشور فروشنده نفت و گاز طبیعی است، پس کشوری است که در زمینه انرژی فسیلی دارای مزیت نسبی است. با توجه به اینکه کشور ایران در مصرف انرژی دارای مزیت نسبی است، پس پژوهش در این زمینه ضرورت مییابد. مصرف انرژی میتواند به انتشار بیشتر آلودگی بیانجامد. مواد و روش‌ها: : این پژوهش برای نخستین‌بار به بررسی عوامل مؤثر بر مصرف انرژی و انتشار آلودگی در ایران با روش مارکوف سوییچینگ، حداقل مربعات معمولی کاملاً تعدیل شده و حداقل مربعات معمولی پویا و روش یوهانسن، برای دوره زمانی 2021-1994 میلادی را بررسی می‌کند. در اکثر مطالعات انجام گرفته در زمینه ارتباط مصرف انرژی با متغیرهای عمده کلان اقتصادی، به تأثیر عوامل مؤثر بر مصرف انرژی به‌ویژه عوامل مؤثر بر مصرف انرژی و انتشار آلودگی در ایران توجه نشده است. این پژوهش برای نخستین بار به بررسی آزمون تجربی منحنی محیط‌زیستی کوزنتس با سه روش سری زمانی پویایی شامل حداقل مربعات معمولی کاملاً تعدیل شده و حداقل مربعات معمولی پویا، با سه وقفه بهینه و روش یوهانسن میپردازد.نتایج: مطابق نتایج این پژوهش با هر سه روش سری زمانی پویایی، منحنی کوزنتس برای کشور ایران تأیید شد و این کشور در قسمت نزولی منحنی کوزنتس قرار دارد، به این معنی است که رشد اقتصادی در ابتدا منجر به آلودگی می‌شود ولی در ادامه سبب کاهش آلودگی می‌شود. مصرف انرژی بر انتشار گاز کربنیک اثر مثبت و معنیداری داشته است. مطابق نتایج پژوهش، تولید ناخالصداخلی، مصرف انرژی، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی اثر مثبت و معناداری بر انتشار گاز کربنیک دارد. تجارت اثر منفی و معناداری بر انتشار گاز کربنیک دارد. آزمونLR نشان داد که مدل غیرخطی است و از روش مارکف سوییچینگ برای برآورد مدل بهره گرفته شد. نتایج بهدست آمده با استفاده از روش مارکف سوییچینگ MS-ARMA(3,1,0) رابطه مثبت و معنیداری تجارت، تولید ناخالص داخلی و مصرف انرژی با یک وقفه بر مصرف انرژی وجود دارد. به‌دلیل اثر ترکیب کشور ایران در صنایع انرژی‌بر، مزیت نسبی یافته است و تجارت بر مصرف اثر مثبت و معنیداری دارد.
اقتصاد محیط زیست
سمانه باقری
چکیده
مقدمه: مصرف سوخت فسیلی همراه با انتشار گازهای گلخانه ای، سبب افزایش دمای کره زمین شده است. تغییرات غیرعادی آب و هوا، بالا آمدن سطح دریاها، ذوب شدن یخچالها و دیگر پدیده های آب و هوایی توجه جهانی را برانگیخته است. انتشار گازهای گلخانه ای به عنوان عامل اصلی تغییرات آب و هوا و گرمایش زمین در نظر گرفته شده است. گاز دی اکسیدکربن، ...
بیشتر
مقدمه: مصرف سوخت فسیلی همراه با انتشار گازهای گلخانه ای، سبب افزایش دمای کره زمین شده است. تغییرات غیرعادی آب و هوا، بالا آمدن سطح دریاها، ذوب شدن یخچالها و دیگر پدیده های آب و هوایی توجه جهانی را برانگیخته است. انتشار گازهای گلخانه ای به عنوان عامل اصلی تغییرات آب و هوا و گرمایش زمین در نظر گرفته شده است. گاز دی اکسیدکربن، بیشترین درصد گازهای گلخانه ای را شامل می شود. انتشار آلودگی، از مهمترین مشکلات کشورها است و از مشکلات قرن حاضر است. ایران در رده ده کشور با بیشترین انتشار گاز کربنیک در جهان است که برای کاهش انتشار گاز کربنیک در این کشور برنامه ریزی هایی انجام شده است که سبب کاهش انتشار گاز کربنیک در این کشور نشده است.مواد و روش ها: هدف این پژوهش بررسی مصرف انرژی، انتشار گاز کربنیک و رشد اقتصادی با استفاده از رویکرد نمودار غیرچرخه ای جهتدار برای دوره زمانی 2018-1990 میلادی برای کشور ایران است. داده های سالانه از بانک جهانی بهدست آمده است. آزمون همبستگی پیرسون و آزمون علیت گرنجر برای متغیرهای رشد اقتصادی، سرمایه، تجارت آزاد، انتشار گاز کربنیک و مصرف انرژی بررسی شدند. این پژوهش برای نخستین بار به بررسی رابطه علیت مصرف انرژی، انتشار گاز کربنیک و رشد اقتصادی با رویکرد نمودار غیرچرخه ای جهت دار می پردازد.نتایج: مطابق نتایج این پژوهش، همبستگی معنادار بین متغیرهای انتشار گاز کربنیک، تجارت آزاد، مصرف انرژی، تشکیل سرمایه و تولید ناخالص داخلی وجود دارد. بیشترین ضریب همبستگی متعلق به تولید ناخالص داخلی و انتشار گاز کربنیک است و کمترین ضریب همبستگی مربوط به تولید ناخالص داخلی و تجارت آزاد است. مطابق نتایج آزمون علیت گرنجر، علیت از GDP به انتشار گاز کربنیک، علیت از انتشار گاز کربنیک به مصرف انرژی، علیت از GDP به مصرف انرژی، علیت از سرمایه به مصرف انرژی، علیت از سرمایه به GDP، علیت از انتشار گاز کربنیک به تجارت آزاد، علیت از مصرف انرژی به تجارت آزاد، علیت از سرمایه به تجارت آزاد و علیت از GDP به تجارت آزاد وجود دارد.بحث: کشور ایران به دلیل دارا بودن منابع عظیم نفت و گاز، دارای مزیت نسبی در مصرف سوخت های فسیلی است که این مزیت، سبب انتشار آلاینده ها توسط تولید ناخالص داخلی شده است. مطابق نتایج، علیت از تولید ناخالص داخلی به مصرف انرژی و انتشار گاز کربنیک وجود دارد که نشان می دهد، برای کاهش انتشار گاز کربنیک، نیازی به کاهش رشد اقتصادی نیست و بیانگر این موضوع است که مصرف انرژی و انتشار گاز کربنیک در کشور ایران، به رشد اقتصادی منجر نخواهند شد و این کشور میتواند سیاست محافظه کارانه مصرف انرژی و سیاست کاهش انتشار کربن را در درازمدت بدون ایجاد مانع و کاهش در رشد اقتصادی دنبال کند. رشد اقتصادی منجر به انتشار آلودگی شده است و میتوان با استفاده از سیاست های توسعه پایدار، رشد اقتصادی بدون انتشار آلودگی را دنبال کرد. علیت از رشد اقتصادی به مصرف انرژی، تجارت و سرمایه وجود دارد. مطابق نمودار غیرچرخه ای جهتدار (DAG)، آزمون علیت گرنجر در متغیرهای رشد اقتصادی، تجارت آزاد، سرمایه، انتشار گاز کربنیک و مصرف انرژی بررسی شد و مطابق نتایج این پژوهش، علیت گرنجر از رشد اقتصادی به دیگر متغیرها آغاز شده است.
اقتصاد محیط زیست
سمانه باقری
چکیده
مقدمه: انقلاب صنعتی نه تنها عصر جدیدی از رشد سریع اقتصادی را در کشورها آغاز کرد، بلکه پدیده های امروزی، مانند گرمایش جهانی و تغییرات آب و هوایی را نیز به همراه داشت. از جنبه های اصلی انقلاب صنعتی، تبدیل اقتصاد جهانی به اقتصادهای مبتنی بر سوخت های فسیلی است. استفاده از سوخت‌های فسیلی به‌طور مستمر سطح کربن موجود در جو را مختل ...
بیشتر
مقدمه: انقلاب صنعتی نه تنها عصر جدیدی از رشد سریع اقتصادی را در کشورها آغاز کرد، بلکه پدیده های امروزی، مانند گرمایش جهانی و تغییرات آب و هوایی را نیز به همراه داشت. از جنبه های اصلی انقلاب صنعتی، تبدیل اقتصاد جهانی به اقتصادهای مبتنی بر سوخت های فسیلی است. استفاده از سوخت‌های فسیلی به‌طور مستمر سطح کربن موجود در جو را مختل می‌کند و در نتیجه باعث حفظ گرما در جو می شود. با توجه به این که کشورهای عضو اوپک، فروشنده نفت هستند و در مصرف انرژی های فسیلی، مزیت نسبی دارند و مصرف انرژی به انتشار گاز کربنیک منجر می شود، پس پژوهش در زمینه انتشار گاز کربنیک ضرورت می یابد.مواد و روش ها: در این پژوهش، ابتدا با استفاده از شاخص سرریز دیبلد-ییلماز، سرریز انتشار گاز کربنیک در کشورهای عضو اوپک بررسی شد و سپس با استفاده از تئوری شبکه پیچیده، شبکه سرریز در کشورهای عضو اوپک بررسی شد.نتایج: مطابق نتایج این پژوهش، سرریز انتشار گاز کربنیک از کشور آنگولا به ایران 1/6 درصد، امارات متحده عربی 6 درصد، الجزایر 8/0 درصد، اکوادور 9/1 درصد، عراق 1 درصد، کویت 12 درصد، لیبی 5 درصد، نیجریه 4/1 درصد، قطر 1 درصد، عربستان سعودی 3/3 درصد و ونزوئلا 8/8 درصد است. کویت بیشترین سرریز انتشار گاز کربنیک به ایران را دارد. بیشترین سرریز انتشار گاز کربنیک از ایران به کشور عراق و آنگولا است. در این پژوهش، گره ها، کشورهای عضو اوپک هستند و ضخامت یال های بین گره ها، مقدار سرریز انتشار گاز کربنیک در بین کشورهای عضو اوپک می باشد. مقدار Contribution to others که به معنی سرریز انتشار گاز کربنیک انتقالی است برای کشور امارات متحده عربی بیشترین مقدار است و به این معنی است که این کشور در بین کشورهای عضو اوپک بیشترین مقدار سرریز انتشار گاز کربنیک را دارد. مقدارNET منفی نشان می دهد سرریز خالص دریافتی بالاتر از سرریز منتقل شده است. مقدار NET مثبت نشان می دهد که سرریز انتقالی بالاتر، از اثر سرریز دریافتی است. مقدار TCI (Total Connectedness Index) در این پژوهش 76/61 درصد است که عدد بزرگی است و نشان می دهد اثر سرریز در کشورهای عضو اوپک، قوی است. در نهایت با استفاده از تئوری شبکه پیچیده به بررسی این سرریز پرداخته شد.بحث: مطابق نتایج این پزوهش کشورهای آنگولا، اکوادور، ایران، عراق، لیبی و ونزوئلا، فرستنده سرریز انتشار گاز کربنیک و کشورهای کویت، نیجریه، قطر، عربستان و الجزایر، گیرنده سرریز انتشار گاز کربنیک هستند. کشور کویت، بیشترین سرریز انتشار گاز کربنیک به ایران را دارد. بیشترین سرریز انتشار گاز کربنیک از ایران به کشور عراق و آنگولا است. شاخص TCI 76/61 درصد است که نشان می دهد اثر سرریز در این کشورها قوی است. قطر بزرگترین فرستنده اثر انتشار گاز کربنیک در شبکه اثر سرریز انتشار گاز کربنیک در کشورهای عضو اوپک می باشد. کشور لیبی دارای بیشترین مقدار Weighted Indegree است و فرستنده اثر سرریز انتشار گاز کربنیک، کشور قطر دارای بیشترین مقدار Weighted Degree است. کشورهای قطر، نیجریه و آنگولا در یک خوشه و کشورهای اکوادور و ونزوئلا در یک خوشه و کشورهای ایران، عراق، کویت، لیبی، عربستان سعودی و امارات متحده عربی در یک خوشه از اثر سرریز انتشار گاز کربنیک قرار می گیرند. مقدار Degree، Outdegree و Indegree در تئوری شبکه پیچیده برای همه کشورها یکسان به دست آمده است.
سمانه باقری
چکیده
پیشینه و هدف: بر اساس گزارش های بین المللی انتشار گاز کربنیک در ایران در حال افزایش است و در حال حرکت به رده های برتر ده کشور اول در انتشار گازکربنیک است، پس پژوهش در این زمینه ضرورت می یابد. هدف این پژوهش، تجزیه و تحلیل تابع انتشار گاز کربنیک و متغیرهای مؤثر در این تابع با استفاده از روش مارکف سوییچینگ با دو رژیم برای ...
بیشتر
پیشینه و هدف: بر اساس گزارش های بین المللی انتشار گاز کربنیک در ایران در حال افزایش است و در حال حرکت به رده های برتر ده کشور اول در انتشار گازکربنیک است، پس پژوهش در این زمینه ضرورت می یابد. هدف این پژوهش، تجزیه و تحلیل تابع انتشار گاز کربنیک و متغیرهای مؤثر در این تابع با استفاده از روش مارکف سوییچینگ با دو رژیم برای دوره زمانی 1975 تا 2018 میلادی است. در پژوهش های انجام شده تابع انتشار گاز کربنیک برای کشور ایران بررسی نشده است. این پژوهش برای نخستین بار به بررسی تابع انتشار گاز کربنیک در کشور ایران می پردازد. هدف این پژوهش بررسی تابع انتشار گاز کربنیک در کشور ایران با بهره گیری از روش مارکوف سوییچینگ است.مواد و روش ها: در این پژوهش از روش مارکف سوییچینگ بهره گرفته شد. در مدلهای مارکف سوئیچینگ، فرآیند سری زمانی، تابعی از یک متغیر تصادفی غیرقابل مشاهده است که، رژیم نام دارد. اگر سری زمانی در طی زمان با تغییر رژیم، تغییر داشته باشد، فرض ثابت بودن پارامترها در مدل های VAR موجه نیست و میتوان از مدلهای MS-VAR به عنوان جایگزینی مناسب استفاده شود. مدل مورد بررسی در این پژوهش، به صورت زیر است:LCO2t = β + LCO2t-1 + LENERGYt + LGDPt + (LGDP)t2 + Utβ عرض از مبدأ،LENERGY لگاریتم مصرف انرژی سرانه، LGDP لگاریتم تولید ناخالص داخلی به قیمت ثابت سال 2005 میلادی، U جمله خطا و (LGDP) 2 مجذور لگاریتم تولید ناخالص داخلی به قیمت سال 2005 میلادی،LCO2t-1 لگاریتم انتشار دی اکسیدکربن برحسب کیلوگرم با یک وقفه و LCOt لگاریتم انتشار دی اکسیدکربن (کیلوگرم در هر تولید ناخالص داخلی به قیمت دلار سال 2010) است. داده های این پژوهش از سایت بانک جهانی گردآوری شده است و از نرم افزار Oxmetrics7 برای برآورد مدل بهره گرفته شد. مدل با دو رژیم، یک رژیم با نوسان بالای انتشار گاز کربنیک و رژیم با نوسان پایین انتشار گاز کربنیک در نظر گرفته شد.نتایج: در این پژوهش دو رژیم، شامل رژیم نوسان بالای انتشار گاز کربنیک و رژیم نوسان پایین، انتشار گاز دیاکسیدکربن بررسی شد. مطابق نتایج، فرضیه منحنی کوزنتس ایران به شکل U معکوس تأیید شد. مطابق نتایج، کشور ایران در ابتدای قسمت نزولی منحنی کوزنتس قرار دارد. در تابع انتشار گاز دی اکسیدکربن، لگاریتم انتشار گاز دی اکسیدکربن با یک وقفه، لگاریتم متغیر مصرف انرژی، لگاریتم تولید ناخالصداخلی حقیقی، لگاریتم مجذور تولید ناخالص داخلی حقیقی، به ترتیب 53/0درصد، 55/0 درصد، 46/0 درصد و 070/0- درصد اثر معنیداری بر انتشار گاز دی اکسیدکربن دارد. بحث: در این مدل عرض از مبدأ رگرسیون وابسته به رژیم است. متغیر وقفه دار لگاریتم انتشار گاز کربنیک، تأثیر مثبت و معنی دار بر لگاریتم انتشار گاز کربنیک داشته است که نشان میدهد با افزایش انتشار گاز دی اکسیدکربن دوره گذشته، انتشار گاز دی اکسیدکربن دوره بعد افزایش مییابد. گاز دیاکسیدکربن منتشر شده در یک دوره تا انتهای دوره به طور کامل جذب نمی شود و مقداری از آن به صورت انباره در محیط باقی می ماند. تمامی متغیرهای مدل با احتمال صفر در تابع معنادار شده است. بر اساس یافته های پژوهش، متغیرهای مصرف انرژی، تولید ناخالص داخلی حقیقی، مجذور تولید ناخالص داخلی حقیقی و متغیر انتشار گاز دی اکسیدکربن با یک وقفه، اثر مثبت و معنی داری بر انتشار گاز دی اکسیدکربن دارند.
سمانه باقری
چکیده
توسعه مالی از اهداف کشورهاست. این پژوهش برای نخستین بار به بررسی تأثیر توسعه مالی بر آلودگی محیط زیست و مصرف انرژی باروش گشتاور تعمیم یافته، حداقل مربعات پویا و حداقل مربعات معمولی تعدیل شده در کشورهای عضو اوپک در دوره 1992-2018 میلادی میپردازد. کشور ایران دارای مزیت نسبی در مصرف انرژی است، پس پژوهش در این زمینه ضرورت ...
بیشتر
توسعه مالی از اهداف کشورهاست. این پژوهش برای نخستین بار به بررسی تأثیر توسعه مالی بر آلودگی محیط زیست و مصرف انرژی باروش گشتاور تعمیم یافته، حداقل مربعات پویا و حداقل مربعات معمولی تعدیل شده در کشورهای عضو اوپک در دوره 1992-2018 میلادی میپردازد. کشور ایران دارای مزیت نسبی در مصرف انرژی است، پس پژوهش در این زمینه ضرورت می یابد. مطابق با نتایج توسعه مالی بر آلودگی محیط‌زیست در این کشورها در قالب سه مدل، اثر مثبت و معنی داری داشته است و بیانگر این است که توسعه مالی در این کشورها به ایجاد تکنولوژی های دوستدار محیط زیست نشده است. مصرف انرژی، تولید ناخالص داخلی و رشد شهرنشینی اثر مثبت و معنی داری بر آلودگی محیط زیست دارد. منحنی کوزنتس در این کشورها به شکل U معکوس تأیید می شود. توسعه مالی با روش حداقل مربعات پویا و حداقل مربعات معمولی تعدیل شده اثر مثبت و معناداری بر مصرف انرژی دارد. تولید ناخالص داخلی، تجارت آزاد و رشد شهرنشینی اثر مثبت و معنی داری بر مصرف انرژی دارند.